«America Hurrah»

ΜΙΑ ΝΕΑΝΙΚΗ ομάδα περφόρμανς κάνει την έκπληξη, ανεβάζοντας το δύσκολο έργο «America Hurrah», του Ζαν Κλοντ Βαν Ιταλί, στο θέατρο Ασκηση.

Η δεκαετία του '60 μας δίνει ξανά ένα μάθημα. Ένα αιρετικό έργο και μια άναρχη παράσταση, που γεννήθηκαν μέσα στο βίαιο αναβρασμό εκείνης της εποχής, έρχονται ν' ακουμπήσουν στην κοινωνικοπολιτική κρίση των ημερών μας, να υπενθυμίσουν την καταγωγή κάποιων θεατρικών πειραματισμών και ταυτόχρονα να καταδείξουν πως «όλα» - εις μάτην - έχουν ειπωθεί.

Το «America Hurrah» αποτελείται από τρία μονόπρακτα (Ακρόαση - μια φούγκα για οκτώ ηθοποιούς, «TV» και «Moτέλ» - μια μασκαράτα για τρεις ηθοποιούς), εκ των οποίων τα δύο («Ακρόαση» και «Μoτέλ») πρωτοπαρουσιάστηκαν στο νεοϋρκέζικο «La Mama Experimental Theatre Club» της Ελεν Στιούαρτ την περίοδο 1964-65. Σ' αυτή την παράσταση τη σκηνοθεσία υπέγραψαν ο Michael Kahn και ο Peter Feldman, ενώ τις εμπνευσμένες μάσκες σχεδίασε ο Robert Wilson.

Ένα χρόνο αργότερα ανέβηκε ως τριλογία στο Pocket Theater της Νέας Υόρκης και στη συνέχεια ταξίδεψε σε πολλά πρωτοποριακά θέατρα της Ευρώπης - από το Royal Court Theatre του Λονδίνου (1967) μέχρι το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν (σε σκηνοθεσία Γιώργου Λαζάνη το 1972). Στην Αγγλία, μάλιστα, η ανατρεπτική του φόρμα και το προκλητικό του περιεχόμενο σκόνταψαν πάνω στη λογοκρισία που εμπόδισε προγραμματισμένη παράστασή του σε κεντρικό θέατρο του West End.

Και αν τότε το έργο θεωρήθηκε «κάτι πολύ παραπάνω από μια απλή θεώρηση του αμερικανικού τρόπου ζωής» (Time Magazine), υποχρεώνοντας τους εφησυχασμένους να έρθουν «πρόσωπο με πρόσωπο με τη βία στις Ηνωμένες Πολιτείες» (Newsweek), τώρα, όσα περιέγραψαν οι New York Times αποτελούν κοινό τόπο:

«Μέσα απ' την κακοφωνία των εκκωφαντικών θορύβων της πόλης… μέσα από το ακατάσχετο βουητό των ηλεκτρονικών συσκευών που μας περικυκλώνουν, τους διαπεραστικούς ήχους από τα βραδινά δελτία ειδήσεων και τα ουρλιαχτά από το θρίλερ που ακολουθεί…» ο Ζαν Κλοντ Βαν Ιταλί καταγράφει, χωρίς ηθικοπλαστική διάθεση, όλα αυτά που ο σημερινός άνθρωπος δέχεται ως το φυσικό του περιβάλλον.

Αυτόν τον θλιβερό άνθρωπο - ή μάλλον επτά «εκπροσώπους» της παγκόσμιας ανθρωπογεωγραφίας, που φτάνουν στο οριακό σημείο να μετασχηματίζουν ακόμα και τη μουσική σε θόρυβο - εκθέτει η περφόρμανς της άγνωστης νεανικής ομάδας Άσκηση.

Μια ομάδα ταλαντούχων ηθοποιών που προπονήθηκε με εξαιρετική φροντίδα από τον Περικλή Μουστάκη, αποδίδοντας καίρια τα κατακερματισμένα κείμενα του Ζαν Κλοντ Βαν Ιταλί και κυρίως τη σωματική τους έκφραση, καθώς στη συγκεκριμένη δραματουργία του η μάσκα και η κίνηση έχουν τον πρώτο λόγο.

Ασκημένοι σαν άριστοι χορευτές οι επτά πρωταγωνιστές (Βιβή Πινιώτη, Μιχάλης Μαθιουδάκης, Ελένη Κουβακά, Σώζων Μπέσης, Ελένη Μαούνη, Φιντέλ Ταλαμπούκας, Ελισάβετ Λουμπαρδιά) διεκδικούν απεγνωσμένα τη χαμένη τους ταυτότητα, βουλιάζουν σε καταναλωτικούς πειρασμούς, χάνουν τον προσανατολισμό τους, μένουν άνεργοι, εξευτελίζονται, επιδίδονται σε σεξουαλικές «απολαύσεις», πάνε σε πάρτι, κοιμούνται σε μοτέλ, μας κερνάνε μπιφτέκια μαζί με κόκκινο κρασί, συναλλάσσονται με κούκλες, καταστρέφουν, αυτοκαταστρέφονται και πεθαίνουν στην πιο «ακατάλληλη στιγμή».

Η άρτια ρυθμισμένη σκηνοθεσία (μοναδικό της μειονέκτημα η αδικαιολόγητη μεγάλη διάρκεια κάποιων σκηνών), το λιτό σκηνικό πλαισιωμένο με εμβληματικά αντικείμενα του καταναλωτικού πολιτισμού, οι μάσκες και οι γκροτέσκο κούκλες (Άγγελος Αγγελής), οι θαυμάσιοι φωτισμοί (Αλέκος Αναστασίου) και τα εύστοχα μουσικά ακούσματα (επιμέλεια Τόλη Κρομμυδά), συνθέτουν μία από τις πιο ενδιαφέρουσες θεατρικές καταθέσεις της χρονιάς.

ΚΡΙΤΙΚΗ: ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΑΣΗ

Πηγή: περιοδικό ΤΕΧΝΗ+ζωή (η ναυτεμπορική)